W czasach, kiedy pojazdy SUV są tak powszechne – obecnie stanowią 25% udziału w sprzedaży samochodów na rynkach europejskich – zapominamy, że jeszcze trzy dekady temu były uznawane za nowość. Mija dokładnie 35 lat od momentu, kiedy firma Mitsubishi Motors Corporation (MMC) zdecydowała się wprowadzić na rynek swój flagowy model Pajero – samochód będący „kamieniem milowym” w dzisiejszym, popularnym i bardzo zagęszczonym segmencie SUV. Filozofia wprowadzenia Pajero łączyła w sobie trzy koncepcje: dokładną analizę rynku i potrzeb przyszłych klientów zaawansowaną technologię napędu 4×4 oraz rajdowy rodowód.

Do czasu pojawienia się Jeepa w 1941 r., pojazdy z napędem na cztery koła były przeznaczone do ciężkich, terenowych zadań – dotyczyło to również prototypu PX33 z 1936 firmy Mitsubishi Motors. Nagle Jeep zaproponował koncept małego, zwinnego, wszędobylskiego samochodu, który równie dobrze radził sobie nie tyko w terenie, ale również na zwykłych utwardzonych drogach. Uniwersalne zdolności tego auta nie pozostały bez echa. Zauważyło je kilkunastu producentów samochodów na świecie, czerpiąc inspirację do stworzenia swoich własnych modeli z napędem na 4 koła. Mitsubishi poszło nieco na skróty, podpisując w 1953 roku umowę z Willys-Overland o wymianie technologicznej, produkcji i sprzedaży klasycznego modelu Jeepa CJ-3B na rynku  japońskim (umowa obowiązywała do końca 1998 roku dla cywilnych Jeepów).

Pierwszym znakiem emancypacji na rynku motoryzacyjnym i pojawienia się segmentu, który dziś określamy jako SUV (Sport Utility Vehicles) był Jeep Wagoneer  z 1963 roku –  dobrze wyposażony, o wyglądzie atrakcyjnego kombi z napędem 4WD.  Idealnie wpisał się w zmiany społeczno-kulturowe i wzrost zamożności amerykańskiego społeczeństwa w latach 60-tych. Dla American Motors Corporation* nastała nowa era w podejściu do tworzenia Jeepów CJ i promowania „nowego stylu życia”. Tym śladem poszło kilku innych producentów, w tym Mitsubishi Motors.

*AMC przejęła markę Jeep od Kaiser-Jeep w 1970 r.

Samochód koncepcyjny

De facto, dzięki odpowiednim badaniom rynku, koncern MMC przewidział zapotrzebowanie na bardziej cywilizowane i modne pojazdy terenowe, pasujące do ducha czasu – pierwszym był model  Pajero I ( 1973 r.). Era właściwego Pajero miała dopiero nadejść.

Oficjalna premiera Mitsubishi Pajero odbyła się podczas salonu motoryzacyjnego w Tokio w 1979. Koncept Pajero II, w olśniewającym pomarańczowym kolorze potwierdził, że Mitsubishi Motors Corporation zamierza produkować własny samochód – z jednej strony „cywilizowany”, a z drugiej posiadający prawdziwe zdolności terenowe. Był to również początek typowego dla Pajero designu,  z charakterystycznymi przednimi reflektorami – „oczami Pajero”.

Innowacyjny

Niecałe trzy lata później, w maju 1982 r. Mitsubishi Pajero zostało wprowadzone na rynek w Japonii. Pierwszy model był dostępny w wersji 3-drzwiowej (zarówno z zamkniętym, jak i otwieranym, miękkim dachem), kompaktowy (387 cm) i dołączył do grona podobnych pojazdów m.in.  Range Rovera z 1970 roku, Łady Niwy z 1976 oraz Jeepa Cherokee (XJ), którego produkcję uruchomiono w 1983 roku. Dokładnie rok po debiucie Pajero.

Wykorzystując doświadczenie swoich inżynierów, Mitsubishi wprowadziło do swojego flagowego modelu, innowacyjne rozwiązania techniczne m.in. niezależne zawieszenie przednie, wspomaganie układu kierowniczego, czy regulowane przednie siedzenia. Na początku lat 80-tych to były nowości w tego typu pojazdach, odpowiadając w pełni oczekiwania klientów.

Zaawansowaną technikę zaczęto stosować w kolejnych generacjach japońskiej „terenówki”. Pojawiły się turbodoładowane silniki diesla z intercoolerem, automatyczne skrzynie biegów, hamulce tarczowe na wszystkich kołach, wielowahaczowe, niezależne tylne zawieszenie…i  dalej i tak dalej…

Drugą generację Pajero (wprowadzoną w styczniu 1991 r.) wyposażono w bardzo wyrafinowaną technicznie i nowoczesną skrzynię biegów „Super Select 4WD”, która umożliwia przenoszenie napędu na cztery koła w czasie jazdy i zmianę przełożenia z terenowego na szosowy do prędkości 100 km/h. Kolejną techniczną nowinką był  wyrafinowany system „Multi Mode ABS” – współpracujący z przekładnią Super Select, w trybie pełnego blokowania napędów.

W 1997 roku model wyposażono w poduszkę powietrzną kierowcy i pasażera, a następnie w opracowany i skonstruowany przez Mitsubishi Motors benzynowy silnik z technologią bezpośredniego wtrysku paliwa „GDI”.

Trzecia generacja Pajero, która pojawiła się w 1999 roku zyskała samonośne nadwozie, niezależne  przednie i tylne zawieszenie, automatyczną skrzynię biegów „INVECS” z elektroniczną kontrolą przełożeń (obecny system „Super Select 4-II”) oraz elektroniczny system kontroli stabilności toru jazdy ASTC i wiele innych.

* Nazwa „Pajero” nawiązuje do dzikiego kota „Gato pajer” zamieszkującego tereny Ameryki Południowej.
Na różnych rynkach Pajero nosi również nazwy Montero lub Shogun.
** System Super Select 4WD wyposażony w elektroniczne sterowanie pracą napędu 4WD, stanowił rozwinięcie mechanicznego systemu SS4-II, w którym napędy przełączano ręcznie.

Globalny zasięg

Podwójnym kamieniem milowym był rok 1983. Do sprzedaży wprowadzono 5-drzwiową wersję Pajero, z trzema rzędami siedzeń. To zapoczątkowało globalny sukces modelu i powstanie różnych wersji pod nazwami innych producentów. m.in. Dodge Raider (produkowany w latach 1987-1989) oraz Hyundai Galloper (1991-2006). Od 1982 roku wyprodukowano ponad 3 miliony modeli Pajero *.

Połączenie światowej popularności z rekordowymi wynikami osiąganymi w rajdach terenowych, skłoniło Mitsubishi Motors do przekształcenia nazwy Pajero w globalną markę, wykorzystywaną do produkcji innych SUV-ów: jak produkowany tylko w Japonii model Pajero Mini z silnikiem o pojemności 600 ccm (1994-2012), Pajero Junior (1995-1998) czy niezwykle wytrzymały i produkowany do dziś Pajero Sport, który jest osobową wersją pick-upa L200. Warto wspomnieć również o miejskim  Pajero iO (1998-2007 w różnych wersjach **) oraz muskularnym, rajdowym Pajero Evo.

*Produkcja aut w fabryce Mitsubishi Motors “Pajero Manufacturing Co., Ltd.” w prefekturze Gifu w (Japonii) i zestawów Knocked Down przeznaczonych do montażu w lokalnych fabrykach na innych kontynentach).
**Pajero Pinin sprzedawany w latach 1999-2004 w Europie

Ikona rajdów

Mitsubishi Pajero pokazało swój prawdziwy charakter, zwinność i niebagatelne zdolności w terenie, kiedy MMC i Sonauto – francuski dystrybutor japońskiej marki – postanowili przygotować samochód do najtrudniejszego off-roadowego wyzwania dla każdego samochodu terenowego: rajdu Dakar.

W hołdzie złożonym Mitsubishi i napędowi na cztery koła, Sonauto przygotowało rajdową replikę modelu PX33 z 1936 roku, wyposażonego w przekładnię i napęd 4WD pochodzący z Pajero. Jeden z egzemplarzy wziął udział  w rajdzie Paryż-Tunis-Dakar w 1989, w którym wystartowało siedmiu producentów fabrycznych. Prowadzony przez francuskiego kierowcę Jeana-Pierre’a Jaussauda, PX33 zajął 31. miejsce w klasyfikacji generalnej.

Począwszy od pierwszego modelu wyprodukowanego w 1983 roku, Mitsubishi Pajero zapisało imponującą kartę w historii sportów motorowych, notując rekordowe 12 zwycięstw w rajdzie Dakar od 1985 do 2007 roku, a także w Pucharze Świata FIA Cross Country w 2003 roku. Sukcesy rajdowe Pajero zbudowały i wzmocniły reputację MMC jako czołowego producenta pojazdów w segmencie SUV. Żaden inny model samochodu nie przyczynił się w tak istotnym stopniu do popularności SUV-ów na całym świecie.

Rajdowy rodowód, zaawansowana technologia, innowacyjność, dokładna analiza potrzeb klientów nadal stanowią znak rozpoznawczy filozofii Mitsubishi Motors i kolejnych modeli japońskiego koncernu: jak chociażby pionierskiego Outlandera PHEV, czy niesamowitego Mitsubishi Eclipse Cross….

…Ciąg dalszy nastąpi